Uterus sarkomları mesoderm kaynaklı nadir tümörlerdendir. Bu tümörler rahmin tüm kötü huylu tümörlerinin %2-6 sını oluşturur. Herhangi bir sebeple pelvise uygulanan ışın tedavisi uterus sarkomu riskini arttırır. Uterus sarkomları genelde uterus tümörleri içerisinde en kötü huylu tümör grubudur.
Sınıflama
En sık görülen 3 tipi endometrıal stromal sarkom, leiomyosarkom ve malıgn mikst müllerien tümördür.
Endometrıal Stromal Tümörler
En sık 45-50 yaş arasında ortaya çıkarlar. En sık rastlanan semptom anormal vagınal kanama olup kitleye bağlı karın ağrısı ve bası hisside görülebilir. Muayenede rahimde düzenli ya da düzensiz büyüme bazende rahim çevresinde lastik kıvamında sertlik hissedilebilir. Tanı endometrıal biyopsi ile konulabilir Endometrial stromal tümörlerde kendi içerisinde mitotik aktivite, damarsal yayılım ve klinik gidişlerine göre 3 tipe ayrılır; endometrıal stromal nodül, düşük dereceli stromal sarkom ve yüksek dereceli stromal sarkom.
Leiomyosarkomlar
Hastalarda ortalama görülme yaşı 43-53 yaş arasıdır. Hastaları yaklaşık %4 ünde ışın tedavisi öyküsü vardır. İyi huylu bir tümörün kötü huyluya dönüşme riski %0.13 ile 0.81 arasında değişmektedir.İlk belirtiler genellikle vagınal kanama, pelvik ağrı veya bası hissidir. En belirgin muayene bulgusu ise pelvik kitle mevcudiyetidir. Postmenapozal bir hastada rahim hızla büyüyorsa leiomyosarkom akla gelmelidir. Sağ kalım %20-63 arasında değişmektedir.
Malign Mikst Müllerian Tümör
Bu tümörlerin hemen hemen tümü menapozadan sonra görülmekte olup, hastaların ortalama görülme yaşı 62 dir. Sıklıkla obezite, diabet ve hipertansiyon gibi başka hastalıklarla beraber görülebilir. Hastaların %7-37 sinde önceden geçirilmiş ışın tedavisi hikayesi mevcuttur. En sık rastlanan semptom menapoz sonrası kanama olup hastaların %80-90 ında görülür. Daha nadir olarak akıntı, ağrı ve kilo kaybı görülebilir. Sağ kalımı etkileyen en önemli faktör tümörün büyüklüğüdür. Evre 1 olgularda 2 yıllık sağkalım %53 olmasına karşın evre 2-3 olgularda sağkalım %8.5 e düşmektedir. Maalesef tanı konduğunda hastaların yaklaşık %40-60 ında tümörün rahim dışına sıçradığı tespit edilmektedir.
Uterus Sarkomlarının Tedavisi
Hastalık tedavi sırasında tamamen lokalize görünsede yarısından fazlasında nüks görülür. Nükslerin en sık görüldüğü yer karın içi ve akciğerlerdir. Bu bulgular ışığında evre 1 ve 2 sarkomların çoğunda tedavi total abdominal histerktomi ve bilateral salpingoooferektomi ile birlikte pelvik lenf bezlerinin cerrahi olarak çıkarılması ya da ışın sağaltımıdır. Uzak yayılımı engellemek için kemoterapi uygulamasıda göz önüne alınmalıdır. Evre 3 sarkomlarda tedavi agresif olup kombine cerrahi, ışın sağaltımı ve kemoterapi içerir. Evre 4 sarkomlarda ise tedavi kombinasyon kemoterapisidir. Pelvise sınırlı malign mikst müller kaynaklı tümörlerde ve endometrıal stromal sarkomlarda ışın tedavisinin cerrahi ile birlikte faydalı olduğu gösterilmiştir.
